Οι οικονομικές προοπτικές της Ελλάδας βελτιώνονται, αλλά οι μακροπρόθεσμες προκλήσεις παραμένουν
Οι οικονομικές προοπτικές της Ελλάδας έχουν βελτιωθεί μετά από μια δεκαετία χαμηλής ανάπτυξης, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές προκλήσεις. Πρώτον, τα θετικά. Η οικονομική δραστηριότητα αναμένεται να φτάσει το 2,3% το 2024, μια μέτρια άνοδος σε σχέση με την περσινή ανάπτυξη 2,2% σύμφωνα με (στα Αγγλικά) την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αυτή η δραστηριότητα υποστηρίζεται από τον αναζωογωνημένο τουριστικό τομέα, τη χρηματοδότηση της ΕΕ Next Generation και τις εισροές άμεσων ξένων επενδύσεων (ΑΞΕ).
Η ιδιωτική κατανάλωση προβλέπεται να υποστηριχθεί από τη θετική αύξηση των πραγματικών μισθών, ενώ οι επενδύσεις θα συνεχίσουν να επεκτείνονται με την εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (NRRP) που υποστηρίζεται από τα κονδύλια της ΕΕ Next Generation. Ο βασικός πληθωρισμός προβλέπεται να φτάσει στο 2% έως το τέλος του 2025, καθώς οι πιέσεις του δομικού πληθωρισμού εξαφανίζονται σταδιακά, ενώ οι τιμές της ενέργειας και των τροφίμων συνεχίζουν να ομαλοποιούνται.
Η ισχυρή ανάπτυξη και ο αυξημένος πληθωρισμός μείωσαν τον δείκτη δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ της Ελλάδας κάτω από τα προ πανδημίας επίπεδα έως το τέλος του 2022, στο (στα Αγγλικά) 166,5% τον Ιούνιο του 2023. Αυτό μείωσε την πίεση των αυστηρότερων χρηματοοικονομικών συνθηκών για το ελληνικό δημόσιο χρέος και τις απαιτήσεις χρηματοδότησης, περιορίζοντας τις διαφορές αποδόσεων των κρατικών ομολόγων. Κατά συνέπεια, η πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας αναβαθμίστηκε σε επενδυτική βαθμίδα για πρώτη φορά μετά την κρίση του δημόσιου χρέους, καθιστώντας τα ελληνικά κρατικά ομόλογα επιλέξιμα για πράξεις νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ.
Οι κίνδυνοι ανάπτυξης είναι ισορροπημένοι, αλλά οι κίνδυνοι πληθωρισμού στρέφονται προς τα πάνω. Ο επίμονος πληθωρισμός στη ζώνη του ευρώ και τα παρατεταμένα υψηλά επιτόκια θα μπορούσαν να περιορίσουν την περιφερειακή και εγχώρια ζήτηση. Οι πιέσεις λόγω καιρικών φαινομένων και οι εγχώριες πιέσεις από τις αυξήσεις μισθών και συντάξεων θα μπορούσαν να αμβλύνουν περαιτέρω την ανάπτυξη. Ωστόσο, από την άλλη πλευρά, η επιτάχυνση των φιλόδοξων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων της Ελλάδας θα μπορούσε να ενισχύσει τις προοπτικές ανάπτυξης. Μια περαιτέρω κλιμάκωση του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία ή η σύγκρουση στη Γάζα και το Ισραήλ κινδυνεύουν να διαταράξουν το εμπόριο, να πιέσουν τις τιμές των καυσίμων και να διαβρώσουν την επιχειρηματική εμπιστοσύνη.
Προοπτικές ΜΕΔ
Η διαδικασία εκκαθάρισης των ισολογισμών των ελληνικών τραπεζών, η βελτίωση των δεικτών κερδοφορίας και ρευστότητας συνεχίστηκε με επιτυχία. Ο λόγος των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) προς τα συνολικά δάνεια διαμορφώθηκε σε 8,6% τον Ιούνιο του 2023, έναντι 8,7% τον Δεκέμβριο του 2022, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος. Το συνολικό απόθεμα των ΜΕΔ διαμορφώθηκε στα 12,7 δισ. ευρώ, μειωμένο κατά 3,8% ή 501 εκατ. ευρώ από τον Δεκέμβριο του 2022. Και οι τέσσερις συστημικές ελληνικές τράπεζες έχουν επιτύχει πλέον τους μονοψήφιους στόχους ΜΕΔ, με έναν κάτω του 5%.
Ο χαμηλότερος δείκτης ΜΕΔ, μαζί με τα βελτιωμένα καθαρά έσοδα από τόκους, υποστήριξαν την ανάκαμψη των κερδών των ελληνικών τραπεζών. Ωστόσο, η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα αυτής της ανάκαμψης παραμένει αμφίβολη. Το κόστος χρηματοδότησης των τραπεζών αναμένεται να αυξηθεί μεσοπρόθεσμα λόγω της σταδιακής αύξησης των επιτοκίων καταθέσεων και του αυξημένου κόστους έκδοσης ομολόγων για την κάλυψη των ελάχιστων απαιτήσεων για ίδια κεφάλαια και επιλέξιμες υποχρεώσεις (MREL). Ενώ η κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών είναι σήμερα ικανοποιητική, τα κεφαλαιακά αποθέματα χρήζουν ενίσχυσης, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος.
Τον Δεκέμβριο, το πρόγραμμα τιτλοποιήσεων Ηρακλής, το οποίο υποστηρίζει τις τράπεζες να μειώσουν τα παλαιά μη εξυπηρετούμενα χρέη, ανανεώθηκε για άλλους 12 μήνες με τις συνολικές εγγυήσεις να ανέρχονται στα 2 δισ. ευρώ. Ωστόσο, το υπουργείο Οικονομικών έχει ήδη επισημάνει ότι τα 2 δισεκατομμύρια ευρώ ενδέχεται να αποτρέψουν το κλείσιμο όλων των δρομολογημένων τιτλοποιήσεων, ωθώντας την κυβέρνηση να εξετάσει το ενδεχόμενο αύξησης του ορίου εγγυήσεων στα 2,5 έως 3 δισεκατομμύρια ευρώ σύμφωνα με το NPL Confidential. Οι ελληνικές τράπεζες θα κεφαλαιοποιήσουν την ανανέωση του Ηρακλή για να τιτλοποιήσουν ορισμένα ή όλα τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια που έχουν απομείνει πριν τη λήξη των εγγυήσεων, σύμφωνα με την DBRS.
Ο συνολικός όγκος των ΜΕΔ των ελληνικών τραπεζών το 2023 ήταν 12 δισ. ευρώ, αποτελούμενος από 8 δισ. ευρώ από τις τέσσερις μεγάλες συστημικές τράπεζες και το υπόλοιπο από τις μικρότερες τράπεζες. Το 2024 προβλέπονται περίπου 15 δισεκατομμύρια ευρώ πρωτογενείς και δευτερογενείς ελληνικές συναλλαγές ΜΕΔ, αναφέρει το NPL Confidential. Αυτές περιλαμβάνουν:
(i) 2-2,5 δισεκατομμύρια ευρώ από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες, που καλύπτουν την ανανέωση του προγράμματος Ηρακλής
(ii) 2,5-3 δισεκατομμύρια ευρώ σε μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα θα τιτλοποιηθούν εν μέρει και εν μέρει θα πωληθούν ως αποτέλεσμα της συγχώνευσης της Pancreta Bank και Attica Bank
(iii) €4,8 δισ. σε τρία πακέτα δανείων σε καθυστέρηση από την PQH. Οι γνωστοί πλειοδότες περιλαμβάνουν τις Fortress, Bain Capital, DK, Bracebridge Capital και Intrum και EOS. Και
(iv) 3-4 δισεκατομμύρια ευρώ εκτιμάται ότι θα διαπραγματεύονται φέτος σε δευτερογενείς συναλλαγές χρέους, συμπεριλαμβανομένων των μεταπωλήσεων δανείων τόσο τιτλοποιημένων όσο και από πωλήσεις προηγούμενων ετών.
Η Τράπεζα της Ελλάδος έχει αρχίσει να επιβάλλει το νέο αυστηρότερο νομοθετικό πλαίσιο για την εκ νέου αδειοδότηση των διαχειριστών απαιτήσεων, σύμφωνα με τη νομοθεσία που τέθηκε σε ισχύ από τα τέλη του περασμένου έτους σχετικά με την Οδηγία της ΕΕ για τους Διαχειριστές Πιστώσεων. Οι νέοι κανόνες καθιστούν αυστηρότερο το περιβάλλον λειτουργίας για τους διαχειριστές απαιτήσεων στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων της δυνατότητας επιβολής βαρέων προστίμων και ανάκλησης αδειών λόγω μη συμμόρφωσης.
Όλοι οι πάροχοι υπηρεσιών πρέπει να υποβάλουν δεδομένα συμμόρφωσης με τις νέες απαιτήσεις στην κεντρική τράπεζα έως το τέλος Μαρτίου για να υποστηρίξουν τη διαδικασία της εκ νέου αδειοδότησης των διαχειριστών απαιτήσεων. Για πολλούς, αυτό θα απαιτήσει πρόσθετες δαπάνες συστημάτων πληροφορικής για τη διασφάλιση συστημάτων ψηφιοποίησης των αλληλεπιδράσεων δανειολήπτη-διαχειριστή απαιτήσεων. Το κόστος αυτό μπορεί να είναι απαγορευτικό για ορισμένους μικρότερους διαχειριστές απαιτήσεων, γεγονός που θα οδηγούσε σε εξυγίανση της αγοράς όσων αφορά τον αριθμό των ενεργών διαχειριστών απαιτήσεων στην Ελλάδα.
Από τις 23 εταιρείες που αδειοδοτήθηκαν το 2019, μόνο επτά διαχειρίζονται επί του παρόντος χαρτοφυλάκια ΜΕΔ, ενώ οι υπόλοιπες 16 είναι ανενεργές. Περίπου το ένα τρίτο από αυτές έχουν ήδη δηλώσει στην Τράπεζα της Ελλάδος αδυναμία διατήρησης αδειών λειτουργίας λόγω νέων αυστηρότερων απαιτήσεων, σύμφωνα με το NPL Confidential.
Οι διαχειριστές απαιτήσεων στην Ελλάδα έχουν εκφράσει ανησυχία για τους νέους κανόνες λειτουργίας, προειδοποιώντας ότι το νέο καθεστώς θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει την αγορά επισφαλών δανείων και να θέσει σε κίνδυνο τη βιώσιμη διαχείριση των επισφαλών δανείων στο πλαίσιο του συστήματος τιτλοποίησης Ηρακλής.
Comments are closed here.