May 11, 2024 3:08 pm

Νέα

Ανασκόπηση της εφαρμογής της Οδηγίας για τους Διαχειριστές Πιστώσεων: Μέρος Ι Γερμανία & Ελλάδα

Έχουν περάσει περισσότεροι από τρεις μήνες από τη λήξη της προθεσμίας προς τα κράτη μέλη της ΕΕ να ενσωματώσουν την Οδηγία της ΕΕ – για την πώληση, την αγορά και τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) που προέρχονται από τράπεζες της ΕΕ – στο εθνικό δίκαιο. Ενώ ορισμένα εθνικά κοινοβούλια τήρησαν την προθεσμία για το τέλος του 2023, τα περισσότερα δεν το έκαναν. Σε μεγάλο βαθμό, αυτό οφείλεται στην πολυπλοκότητα της Οδηγίας, η οποία οδήγησε στην αντίσταση των διαχειριστών απαιτήσεων και των αγοραστών που επηρεάστηκαν αρνητικά από το νέο καθεστώς.

Οι επικριτές συνιστούν ότι η Οδηγία κινδυνεύει να εισαγάγει πρόσθετη γραφειοκρατία σε εθνικό επίπεδο που υπονομεύει τον στόχο ενός εναρμονισμένου κανονιστικού πλαισίου που υποστηρίζει τη δευτερογενή αγορά ΜΕΔ. Ωστόσο, πιστεύουμε ότι πολλά από τα προβλήματα που εντοπίστηκαν μπορούν να αντιμετωπιστούν και είμαστε πεπεισμένοι ότι οι μακροπρόθεσμοι στόχοι θα επιτευχθούν εγκαίρως.

 

Ιστορικό

Πριν από την Οδηγία για τους Διαχειριστές Πιστώσεων και τους Αγοραστές Πιστώσεων, δεν υπήρχε κανονισμός της ΕΕ για τους διαχειριστές πιστώσεων, γεγονός που οδήγησε σε ευρύ φάσμα εποπτείας μεταξύ των κρατών μελών – από εθνικό ρυθμιστικό πλαίσιο έως μη υπάρχουσα κανονιστική ρύθμιση – σχετικά με τους κανόνες που σχετίζονται με αγορές ΜΕΔ από τράπεζες της ΕΕ. Αυτό το κενό επέτρεψε μη ρυθμιζόμενες αγορές ΜΕΔ να πραγματοποιούνται σε ορισμένες χώρες, δημιουργώντας άνισους όρους ανταγωνισμού και άνισα πρότυπα διαφάνειας που κατέπνιξαν τις διασυνοριακές συναλλαγές ΜΕΔ. Τον Δεκέμβριο του 2022, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε την Εφαρμογή Τεχνικών Προτύπων για τα πρότυπα δεδομένων συναλλαγών ΜΕΔ (στα Αγγλικά), η οποία περιγράφει τυποποιημένα πρότυπα ευθυγραμμισμένα με την Οδηγία που πρέπει να υιοθετήσουν οι τράπεζες της ΕΕ στη διαδικασία πώλησης των ΜΕΔ.

Η νέα Οδηγία επιβάλλει υποχρεώσεις στις τράπεζες της ΕΕ που πωλούν ΜΕΔ, στους μη τραπεζικούς αγοραστές ΜΕΔ της ΕΕ και στις υπηρεσίες διαχείρισης ΜΕΔ. Σκοπός του ρυθμιστικού καθεστώτος σε επίπεδο ΕΕ είναι να ενισχύσει την ευρωπαϊκή δευτερογενή αγορά ΜΕΔ, να αυξήσει τα επίπεδα διαχείρισης κινδύνου και διαφάνειας, να ενθαρρύνει τη μεταφορά κινδύνου από τον τραπεζικό τομέα της ΕΕ στο ιδιωτικό κεφάλαιο, να μειώσει την επιβάρυνση των ΜΕΔ στους τραπεζικούς ισολογισμούς (που περιορίζει την ικανότητα δανεισμού και μειώνει την κερδοφορία των τραπεζών).

Για μια πλήρη περίληψη του σκοπού της Οδηγίας της ΕΕ, διαβάστε το άρθρο μας που δημοσιεύτηκε τον περασμένο Νοέμβριο. Εν ολίγοις, η Οδηγία θεσπίζει κανόνες για τους διαχειριστές πιστώσεων και τους αγοραστές πιστώσεων και τυποποιεί τις πρακτικές σε ολόκληρη την ΕΕ:

• Οι διαχειριστές πιστώσεων πρέπει να λάβουν εξουσιοδότηση από τη χώρα καταγωγής τους, να ενημερώνουν τους δανειολήπτες για τις πωλήσεις ΜΕΔ και τις αλλαγές διαχειριστών πιστώσεων και να τηρούν λεπτομερή αρχεία για 10 χρόνια. Εξαιρέσεις ισχύουν για τους διαχειριστές μη εξυπηρετούμενων δανείων εκτός ΕΕ τραπεζών και εκείνων που ήδη υπόκεινται σε ειδικές εποπτείες της ΕΕ.
• Οι αγοραστές πιστώσεων υποχρεούνται να συλλέγουν και να μοιράζονται σημαντικές πληροφορίες πριν από τις συναλλαγές ΜΕΔ, να αναφέρουν τους διορισμένους διαχειριστές στις τοπικές αρχές και να διασφαλίζουν την εκπροσώπηση εντός της ΕΕ για αγοραστές εκτός ΕΕ. Τα πιστωτικά ιδρύματα της ΕΕ και οι συναλλαγές πριν από την οδηγία εξαιρούνται.

Για τους αγοραστές πιστώσεων, η Οδηγία στοχεύει στην αύξηση του ανταγωνισμού μεταξύ των φορέων παροχής υπηρεσιών διαχείρισης πιστώσεων, μειώνοντας έτσι τα εμπόδια εισόδου, αυξάνοντας τη ζήτηση των επενδυτών ΜΕΔ και περιορίζοντας το περιθώριο προσφοράς-ζήτησης. Για τους διαχειριστές πιστώσεων, το διευρυμένο επενδυτικό σύμπαν θα πρέπει να δημιουργήσει μια βιώσιμη αύξηση του όγκου των συναλλαγών. Ωστόσο, η εφαρμογή της Οδηγίας σε ολόκληρη την ΕΕ σε επίπεδο εθνικού δικαίου έχει προκαλέσει σημαντική αντίσταση, με το νέο περιβάλλον για τη δευτερογενή διαπραγμάτευση ΜΕΔ να δημιουργεί νέες αβεβαιότητες. Οι εθνικές αρχές έχουν την εξουσία να διερευνούν και να τιμωρούν τη μη συμμόρφωση.

Ο τρόπος με τον οποίο τα κράτη μέλη της ΕΕ εφαρμόζουν την Οδηγία θα είναι κρίσιμος για την επίτευξη των στόχων της Κομισιόν. Τα περισσότερα κράτη μέλη άργησαν να δημοσιεύσουν σχέδιο νομοθεσίας που καθορίζει την εφαρμογή της Οδηγίας. Σε αυτήν την πρώτη ανασκόπηση, ρίχνουμε μια πιο προσεκτική ματιά στην πρόοδο μεταξύ 2 από τις πιο σημαντικές αγορές μας: τη Γερμανία και την Ελλάδα.

 

Γερμανία

Η Γερμανία οδήγησε την Ευρώπη στην προώθηση της εθνικής νομοθεσίας για συμμόρφωση με την Οδηγία της ΕΕ. Ο Νόμος για τη Δευτερογενή Αγορά Πιστώσεων (KrZwMG), ο οποίος ρυθμίζει τη δευτερογενή αγορά για τα ΜΕΔ και τα ιδρύματα διαχείρισης πιστώσεων (CSI), εφαρμόστηκε στις 30 Δεκεμβρίου, με σταδιακές προθεσμίες συμμόρφωσης.

Σύμφωνα με τον αναθεωρημένο νόμο, απαιτείται άδεια από τη BaFin, τη γερμανική χρηματοπιστωτική ρυθμιστική αρχή, για τα CSI και βρίσκονται υπό την άμεση εποπτεία της. Αυτό ισχύει για κάθε εταιρεία που διαπραγματεύεται όρους με δανειολήπτες ΜΕΔ, συμπεριλαμβανομένων των εισπρακτόρων χρεών. Οι εταιρείες έπρεπε να υποβάλουν έγγραφα και πληροφορίες στη BaFin έως τις 5 Απριλίου 2024, για διαχείριση απαιτήσεων χωρίς άδεια η οποία παρατάθηκε μέχρι τα μέσα Αυγούστου (στα Γερμανικά).

Προκειμένου να λάβουν άδεια από τη BaFin, πρέπει να είναι σε θέση να επιδείξουν αξιόπιστη και επαγγελματική διοίκηση κατάλληλη για την ορθή εκτέλεση των δραστηριοτήτων διαχείρισης απαιτήσεων τους. Οι αδειοδοτημένες εταιρείες πρέπει να διαθέτουν διοικητικά ή εποπτικά όργανα με κατάλληλες γνώσεις και εμπειρία. Επιπλέον, οι CSI πρέπει να λειτουργούν μια επαγγελματική οργανωτική δομή με διαδικασίες εσωτερικού ελέγχου που προστατεύουν τα δικαιώματα των δανειοληπτών και τα προσωπικά τους δεδομένα. Για παράδειγμα, πρέπει να δημιουργηθούν μεσεγγυητικοί λογαριασμοί για τη διαχείριση των κεφαλαίων δανειοληπτών και διαδικασίες να θεσπιστούν για την καταγραφή και την επεξεργασία παραπόνων δανειοληπτών.

 

Οι ασάφειες παραμένουν

Ωστόσο, παρά αυτούς τους βασικούς κανόνες και απαιτήσεις, ο νέος νόμος εισάγει μια περίπλοκη μεταβατική περίοδο με αρκετές ασάφειες, η οποία είχε ως αποτέλεσμα έναν μέχρι στιγμής μικρό αριθμό CSI να υποβάλλουν αίτηση για άδειες από την BaFin. Αυτές περιλαμβάνουν:

• οι ακριβείς απαιτήσεις όσον αφορά την οργανωτική δομή και την αξιολόγηση της καταλληλότητας του φορέα διαχείρισης δανείων είναι ασαφείς. Φαίνεται, αλλά δεν είναι ακόμα βέβαιο, ότι η BaFin θα επιβάλει μια αξιολόγηση κινδύνου των λειτουργικών απαιτήσεων, θέτοντας αυστηρότερους κανόνες και απαιτήσεις για εταιρείες που χειρίζονται μεγάλες ομάδες δανείων ή πιο επισφαλή δάνεια και πιο χαλαρούς κανόνες και απαιτήσεις για εταιρείες που διαχειρίζονται λιγότερα, λιγότερο επισφαλή δάνεια.
• τα έγγραφα και τα έντυπα αίτησης για άδεια φαίνεται να προέρχονται από διαδικασίες αδειοδότησης που σχετίζονται με τον Νόμο Περί Τραπεζών και Εποπτείας των Υπηρεσιών Πληρωμών της Γερμανίας, που δεν είναι συμβατά (στα Γερμανικά) με τις πληροφορίες που διαθέτουν οι αρμόδιοι διαχειριστές πιστώσεων που θα πρέπει να αδειοδοτηθούν. Έτσι, ορισμένες εταιρείες θα δυσκολευτούν περισσότερο από άλλες στην αδειοδότησή τους, ανάλογα με τις υπάρχουσες άδειές τους.

Το αρχικό κύμα αιτήσεων αδειών θα παρέχει μεγαλύτερη σαφήνεια σχετικά με τις συγκεκριμένες απαιτήσεις της BaFin και κατά πόσο θα παρέχεται μεγαλύτερη ευελιξία. Η έκταση του ελέγχου της BaFin σε σύγκριση με άλλες διαδικασίες αδειοδότησης είναι επίσης άγνωστη.

 

Ελλάδα

Η εφαρμογή της Οδηγίας της ΕΕ από την Ελλάδα έχει πυροδοτήσει μια ακούσια συρρίκνωση του κλάδου διαχείρισης απαιτήσεων της χώρας, καθώς οι εταιρείες διαχείρισης εκφράζουν τη δυσαρέσκειά τους για το αβάσιμο υψηλότερο λειτουργικό κόστος που σχετίζεται με την οργανωτική και λειτουργική συμμόρφωση.

Σύμφωνα με το νέο πλαίσιο, οι διαχειριστές απαιτήσεων υποχρεούνται να ψηφιοποιήσουν όλες τις πληροφορίες δανειοληπτών και δανείων, βελτιώνοντας τα πρότυπα υπηρεσιών για τους οφειλέτες, ενισχύοντας την προστασία των δικαιωμάτων των δανειοληπτών, αυξάνοντας παράλληλα την αποτελεσματικότητα και τη διαφάνεια στη διαχείριση των ΜΕΔ. Οι πληροφορίες πρέπει να περιλαμβάνουν το οφειλόμενο υπόλοιπο, τόκους, προμήθειες, άλλες χρεώσεις, επιτόκια, ιστορικό πληρωμών τόκων κ.λπ.

Το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο βλάπτει δυσανάλογα τους μικρότερους διαχειριστές απαιτήσεων χωρίς τρέχοντα χαρτοφυλάκια προς διαχείριση, απαιτώντας από τις εταιρείες να επενδύσουν πέρα ​​από τις δυνατότητές τους σε αναβαθμίσεις συστημάτων, στελέχωση και διαδικασίες που δεν απαιτούνταν προηγουμένως. Η μη συμμόρφωση εκθέτει σε κινδύνους βαρέων προστίμων και ανάκλησης αδειών.

Για πολλούς, οι νέες απαιτήσεις αυξάνουν σημαντικά το κόστος κανονιστικής συμμόρφωσης εις βάρος της βιώσιμης κερδοφορίας. Μια πιθανή λύση είναι η συγχώνευση δύο ή περισσότερων από τους μικρότερους διαχειριστές απαιτήσεων σε μια μεγαλύτερη οντότητα που μπορεί να αντεπεξέλθει καλύτερα στο κόστος κανονιστικής συμμόρφωσης. Είτε έτσι είτε αλλιώς, η ελληνική αγορά διαχείρισης απαιτήσεων φαίνεται ότι θα συρρικνωθεί από το 2024 και μετά.

Ήδη τέσσερις εγχώριες εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων έχουν αποσυρθεί από την ελληνική αγορά, ενώ μία πέμπτη εξετάζει τις επιλογές της. Σύμφωνα με το NPL Confidential, οι Hoist, Pepper, Cerved and Special Financial Solutions (SFS) επιβεβαίωσαν στην Τράπεζα της Ελλάδος ότι δεν θα επιδιώξουν να ανανεώσουν την άδεια λειτουργίας τους. Σύμφωνα με πληροφορίες, η Resolute αναμένεται να λάβει μια απόφαση σύντομα.

Ο Γιάννης Στουρνάρας, Διοικητής της ΤτΕ, αναγνώρισε ότι η συμμόρφωση σε εθνικό επίπεδο με την Οδηγία της ΕΕ θα πυροδοτήσει τη συρρίκνωση της εγχώριας αγοράς, αλλά επανέλαβε ότι οι υπηρεσίες διαχείρισης απαιτήσεων παραμένουν ζωτικής σημασίας γρανάζια στο τραπεζικό οικοσύστημα και διέπονται από τον Κώδικα Δεοντολογίας της κεντρικής τράπεζας. Ο Στουρνάρας φέρεται να είπε ότι όλοι οι ενεργοί διαχειριστές απαιτήσεων θα ελεγχθούν δύο φορές φέτος για να διασφαλιστεί η συμμόρφωση.

Ο έλεγχος και η εποπτεία των ελληνικών υπηρεσιών διαχείρισης απαιτήσεων βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη. Από τον Σεπτέμβριο του 2023, το Υπουργείο Ανάπτυξης της Ελλάδας έχει επιβάλει πρόστιμα ύψους 1,5 εκατομμυρίου ευρώ σε διαχειριστές και εταιρείες είσπραξης οφειλών, σαν αποτέλεσμα καταγγελιών για μη συμμόρφωση με τη νέα νομοθεσία που αποκαλύπτει κακές πρακτικές  και στεβλώσεις στην εγχώρια αγορά. Στις αρχές Απριλίου, επιβλήθηκαν πρόστιμα για μη συμμόρφωση με τη νομοθεσία σε τρεις μεγάλες εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων, συνολικά ύψους 790.000 ευρώ. Ειδικότερα:

1. Στη doValue Greece επιβλήθηκε πρόστιμο 330.000 ευρώ για εσφαλμένη επικοινωνία με δανειολήπτες σχετικά με ληξιπρόθεσμες οφειλές. Σε ορισμένες περιπτώσεις, εκδόθηκαν ειδοποιήσεις οφειλών σε δανειολήπτες που είχαν ήδη αποπληρώσει πλήρως, που ήταν σε προγράμματα προεγκεκριμένων δόσεων ή που προστατεύονταν από τις υποχρεώσεις αποπληρωμής με πτωχευτικές αποφάσεις που είχαν εγκριθεί από το δικαστήριο.
2. Στη Cepal Hellas επιβλήθηκε πρόστιμο 280.000 ευρώ για καθυστερήσεις επαλήθευσης εκπροσώπων οφειλετών, διεκπεραίωση διακανονισμών οφειλών και κακή επικοινωνία με τους δανειολήπτες.
3. Στην Intrum Hellas επιβλήθηκε πρόστιμο 180.000 ευρώ για παροχή ανακριβών πληροφοριών στους δανειολήπτες για ανεξόφλητα χρέη, καθώς και για μια σειρά καθυστερήσεων σχετικά με αιτήματα για πιστοποιητικά χρέους, διόρθωση λανθασμένων καταθέσεων και παροχή πληροφοριών σχετικά με τα υπόλοιπα δανείων από πελάτες.

Ο Κώστας Σκρέκας, υπουργός Ανάπτυξης της Ελλάδας, δήλωσε: «Η Κυβέρνηση αποδεικνύει έμπρακτα ότι αντιστέκεται σε αθέμιτες πρακτικές, που πλήττουν, προσβάλλουν τον πολίτη και παραβιάζουν ρητά τη νομοθεσία που ρυθμίζει τη λειτουργία των επιχειρήσεων. Θα συνεχίσουμε να το κάνουμε αυτό με αποφασιστικότητα και επιμονή, εντείνοντας τους ελέγχους και εξετάζοντας τις σχετικές καταγγελίες».

Ετικέτες: Europe, Γερμανία, διαχειριστής πιστώσεων, Ελλάδα, κανονιστική ρύθμιση

(Δικαιώματα εικόνων: https://www.istockphoto.com/de/search/photographer?photographer=everythingpossible)

επιστροφή